یادداشت ها

یادداشت ها » نمایش درمانی بیان رازها

نمایش درمانگر برای گام اول از ایجاد اطمینان بین خود و درمانجو استفاده می­ کند و کاری می­ کند که مددجو نقش خود را پذیرفته و در کمال اطمینان و راحت­ تر رازهایش را بازگو کند، رازهایی را که تا حال در درونش مانده و گفته نشده و برایش مشکلات بزرگی را ایجاد کرده است.

نمایش درمانگر می کوشد شخص را در موقعیت­ های متفاوت قرار دهد و پس از بررسی حالات و رفتار وی به حذف اشکالات موجود می­پردازد.

در حقیقت نمایش درمانگر که کارگردانی رفتارهای شخص را برعهده دارد با واقعی ساختن موقعیتها شرایط را به نفع بیمار سوق می دهد آن را طوری پیش می­برد و آینده­ای را ترسیم می­کند که فرد دلش می­خواهد به آن دست یابد.

موفقیت این روش بیشتر از همه مدیون گفت و گوی بین گروه است، این مذاکره می­تواند بین نقش اول (بیمار) با کارگردان (نمایش درمانگر) باشد یا بین فرد بیمار با فرد دیگری (یاور)صورت گیرد با تشخیص درمانگر و اطمینان بین بیمار و پزشک ایجاد می­ شود و به بیمار اجازه می­دهد تا تمام احساسات خود را بیرون بریزد و آنگاه بیمار حرف می­زند و کارگردان سعی می­کند با دقت حرف­هایش را بفهمد و برای رفع مشکلاتش اقدام نماید. آنگاه با دادن نقشی جدید به بیمارش (نقشی که جدا از وجود اوست) سعی می­کند روحیه­ ای بهتر برایش ایجاد کند.

در یک مثال ساده برای درک بیشتر نمایش درمانی می­توان گفت که دو خواهر و برادر در کودکی مشغول بازی بودند، شب بود و هوا تاریک. برادر ماسک چهره­ای وحشتناک را بر صورتش زده و در حیاط پشت پنجره اتاق خواهرش می­ایستد. دختر با دیدن چهره­ ی وحشتناکی که در تاریکی ایستاده وحشت­ زده می­شود و بیهوش بر زمین می­افتد.

از آن روز به بعد هر شب کابوس می­ بیند و در خواب جیغ می­زند. شناسایی مشکل موجود در روحیه­ ی این دختر به عهده­ ی پزشک روانشناسی است که تخصص ویژه­ای در این زمینه دارد حال اگر این پزشک از نمایش درمانی استفاده کند. محیطی را ایجاد می­نماید که دختر چند سال پیش در آن قرار داشته یعنی خصوصیات همان شبی را که ترس تمام وجودش را گرفته اما این بار سعی می­کند ماهیت حقیقی چهره­ ی وحشتناک را برای دختر آشکار کند یعنی با برداشتن ماسک از روی صورت برادر به او بفهماند که این فقط یک شوخی بچه­گانه بوده است. اینکه تا چه حد این بیمار، پزشک و حرف­ های او را باور کند به اطمینان ایجاد شده که قبلاً به آن اشاره شد، برمی­ گردد.

حال اگر اطمینان وجود داشته باشد دختر خیلی راحت مسئله را باور می­ کند و کابوس­ هایش به پایان می­رسد. کاربرد تئاتر در حل بحران روحی افراد و دیگر جنبه­ های زندگی به قدری است که نمی­ توان آن را نادیده گرفت مثلاً برای تأثیر گذاشتن بر کودکان از خواندن داستان استفاده می­نمائیم داستانی را تعریف می­کنیم که شخصیت اصلی یا همان خصوصیات بد فرزندمان را داشته باشد و یا اشتباهات او را انجام دهد و داستان را به سمتی پیش می­بریم که شخصیت اصلی که در حقیقت همان فرزند ماست از اشتباهش پشیمان شده و قول دهد که دیگر آن را تکرار نخواهد کرد.

تئاتر همان داستان به اجرا در آمده است و بچه­ ها عاشق این­گونه داستان­ ها می­ باشند که این­گونه نمایش­ های آموزشی در جاهایی مثل مهد کودک­ ها و کودکستان­ ها که جمعی از بچه­ ها در آنجا حضور دارند بیشتر جواب می­دهد. خیلی وقت­ ها راحت با تعریف کردن یک داستان آموزشی یا انجام نمایشی بطور غیرمستقیم مشاهده می­کنیم که فرزندمان دیگر آن بچه­ی نامنظم نیست.

بند کفش­هایش را خودش می­بندد و یا شب­ها ساعت 9 به رختخواب می­رود. می­گویند تئاتر درمانی در مراکز و اشخاصی چون (بیماران روحی، مدارس، بیمارستان­ ها، خانواده­ ها و فشار آموزشی) کاربرد دارد.