یادداشت ها

دسته: تخصصی
۰۹ فروردين ۱۳۹۴

نمایش درمانی یکی از روش های هنر درمانی است که برای بیماران روحی و روانی و یا کسانی که دارای اختلال رفتاری هستند مورد استفاده قرار می گیرد.

در طی این درمان در ظرف مدت زمان کوتاهی تغییرات قابل ملاحظه ای در رفتار بیماران مشاهده می شود.
این روش درمانی با تزکیه روح و روان انسان برای رسیدن به کارتارسیس و تعادل روانی مور توجه کارشناسان فن بوده است.

در نمایش درمانی می شود به وسیله ی تخیل فرد را در دنیای که بزرگتر از زندگی است قرار داد.
فرد در طی درمان صحنه های واقعی زندگی اش را بازنمایی می کند و تحریک می شود که صحنه هایی را که حتی اتفاق نیفتاده است را به تصویر بکشد اینها چیزی جز امیدها، ترس ها و کارهای ناتمام ذهن ماست که بوسیله نمایش درمانی می توان بر آنها غلبه کرد و راه بهتر اندیشیدن و تصمیمم گرفتن را آموخت.

این روش درمانی به شیوه مدرن ابتدا بوسیله روان پزشک بزرگ رومانی " جاکوب لویی مورنو" مطرح شد.

در این درمان به کمک شیوه های مختلف نمایش و تکنیک های خاص روان شناسی در اجرای نمایش به بیمار فرصت داده می شود تا در پشت نقاب نقش و بازیگری تعارضات و کشمکش های درونی خود را بازگو نماید و فرصت مواجهه وآشنایی با درون خویش را پیدا کند و در صدد تغییر و اصلاح رفتار خود برآید.

چنانچه فرد ضمن رو به رو شدن مکرر با یک رفتار و یا یک اندیشه و یا یک اتفاق که برای او بسیار رنج آور و آزار دهنده بوده است حساسیتش را نسبت به آن از دست می دهد و یا حداقل این حساسیت به طرز قابل ملاحظه ای بسیار کم خواهد شد و این همان چیزی است که باعنوان "به نمایش درآوردن و ارائه " مطرح می شود.
به طور کلی نمایش درمانی یعنی استفاده از روشی که در جریان آن افراد مشکلات شخصی خود را در یک گروه به نمایش در می آورند، در واقع نمایش درمانی ادغام بازی و عمل بداهه است بدین صورت که هیچگونه هماهنگی قبلی و یامتن از قبل آماده وجود ندارد و نمایش با هدایت یک فرد متخصص "در امور روانشاسی که البته باید با نمایش هم به خوبی آشنا باشد"بصورت کاملا خلاقانه انجام می شود.
فرد متخصص سعی می کند که با یک عمل نمایشی و با تجسم بخشیدن به ذهنیت فرد بیمار که البته با تکنیک های خاصی مثل "مضاعف سازی "و" آیینه " و "جابجایی نقش ها" و " صندلی داغ" و " اتاق تاریک و صندلی خالی " می باشد، به افکار فرد بیمار تجسم ببخشد تا او بتوانی بر بسیار از دل نگرانی ها و اضطرابها و ترس های خود غلبه کند.
در نمایش درمانی زمان همیشه حال است حتی اگر بیمار بخواهد گذشته خود را به تصویر بکشد و درمانگر در این مسیر درمان غیر دارویی می تواند در راه بر طرف کردن بسیاری از گرفتگی های روحی و روانی افراد نیازمند تلاش کند.
در این راه روان شناسان، نمایش عروسکی و عروسک درمانی را یکی از بهترین شیوه های درمانی می دانند زیرا عروسکها موجوداتی دوست داشتنی از سوی بزرگسالان و کودکان می باشد، به راحتی می توان با عروسک ارتباط برقرار کرد و به مسایل و مشکلات آنها دست پیدا کرد.
کودکان به وسیله عروسک دنیای اطراف خور را که شامل پدر ومادر و برادر و خواهر و خانه و..... است را توضیح می دهد و عمل دیگران را نسبت به خود برای عروسکش بازگو می کند و عروسک راز دار خود می دانند .

با عروسک می توان به تعادل و آرامش فکری رسید و نهایتا باعث تجلی و شکوفایی ذهن شد. عروسک می تواند در پیشرفت و تکامل کلامی کودک نیز بسیار نقش مهمی را ایفا کند فقط به شرط آنکه ما رفتار و گفتار کودک را به هنگام گفتگو با عروسک جدی بگیریم .
با عروسک می توان حس سرپرستی و مسولیت و مراقبت و داشتن احساس تعلق و ایجاد ارتباط احساسی و عاطفی را بروز داد همچنین با همانند نمودن عروسک با خویشتن می توان اعتماد به نفس و قدرت تصمیم گیری و هدایت فکری راافزایش و جهت داد.
در نهایت عروسک درمانی و اجرای نمایش عروسکی و آشنایی کودک با عروسک هم به منظور پر کردن اوقات فراغت و هم بهینه سازی شرایط روانی زیستی کودک و هم از نظر بهداشت روان ارزش فراوان دارد.

فریبا دلیری – اردیبهشت 1391
منابع :
سایکو درام نوشته مجید امرایی
تاتر درمانی در بیماری های روحی و روانی نوشته دکتر غلامرضا ابری