دلشوره ، استرس ، اضطراب
به باور من "دلشوره"،"استرس"و" اضطراب" سه حلقه به هم پیوسته "آغازین"،" میانی" و" پیشرفته" یک اختلال روانی هستند .
یاد داشت از :دکتر مجید امرایی مدرس دانشگاه ، نویسنده و عضو رسمی اتحادیه جهانی دراماتراپی
این سه در لغت به معنی جنبیدن، لرزیدن، تپیدن، پریشان حال شدن، یکدیگر را با چیزی زدن، به هم واکوفتن، آشفتگی، بی‌تابی، ناآرامی و... هستند، این‌ها کلماتی هستند که در زندگی روزمرّه، برای توصیف حالات، احساسات و هیجانات خود به دفعات استفاده کرده ایم ، غافل از اینکه بدانیم چه هستند.
اما دلشوره چیست ؟ نشانه های آن کدام است؟ دلشوره حلقه آغازین یک اختلال است و عبارت است از یک احساس ناخوشایند تشدید شونده ، احساسی مبهم، که در ادامه هراس انگیز می شود و نگرانی فزاینده دارد و عموما منشأ آن ناشناخته است و نقطه آغازین یک اختلال روانی است که به دلیل عدم کنترل به استرس و اضطراب ختم می شود.
این احساس ناخوشایند در مواجهه با "موقعیت های غیرمنتظره" و یا"غیر قابل پیش بینی" به فرد دست می‌دهد و شامل "عدم اطمینان"، "درماندگی" و در نهایت "برانگیختگی فیزیولوژیک" است .
نشانه های عمومی این اختلال در مرحله پیشرفته عبارت است از: "رنگ پریدگی"، " لکنت زبان" ، " از هم گسستگی فکری و ذهنی" ،" لرزش دست و پا " و در نهایت بدن ، "راه رفتن بیهوده" ، " انجام کارها و امور نامربوط" ، " غر زدن "، " ضعف جسمی" ، "عدم تعادل در خورد و خواک" ، "دست پاچه شدن"، " تیک های عصبی چون پرش گونه ها و زیر چشم" و بسیاری نشانه های دیگر که گاه فردی است و گاه عمومی .
منشاء این اختلال گاه یادآوری و یا وقوع مجدد موقعیت‌هایی است که قبلاً در فرد استرس ایجاد کرده است و یا طی آنها به فرد آسیب رسیده ، یاد آوری موقعیت های ناخوشایند باعث استرس و در نهایت اضطراب مجدد می‌شود.
{دوستی می گفت" در شب خواستگاری وقتی عروس سینی شیرینی را جلوی من گرفت به جای چنگال با چاقو شیرینی را برداشتم و همان طور به سرعت در دهانم گذاشتم و از شدت استرس زبانم را بریدم، این عمل شاید کمی مضحک به نظر برسد ، اما نشانه ای واضح از داشتن استرس و اضطراب در چنین مواقعی است} .
همهٔ انسان‌ها در زندگی خود دچار دلشوره ، استرس و اضطراب می‌شوند، اما زمانی مضر است که تکرار شونده باشد و بطور میانگین حداقل شش ماه در فرد وجود داشته باشد.
"اضطراب مزمن" اختلالی شدید غیرعادی و مشکل ساز است و باید راهکاری برای خروج از آن یافت، تحقیقات و بررسی‌های انجام شده درایران نشان می دهد که دلشوره ، استرس و اضطراب در"بانوان"، "طبقات کم درآمد" و"افراد میانسال" و سال‌خورده به جهت ضعف هایی که یا به آنها تلقین می شود(بانوان و دختران) و یا واقعا دارند (سالخوردگان) نسبت به بقیه افراد بیشتر است.
اگر هنگام سخنرانی در برابر جمع، هنگام امتحان، به خاطر مشکلات مالی، به دلیل تاُخیر سر یک قرار و…. دچار مسئله می شوید بدانید که این نشانه های دلشوره و در ادامه ممکن است به استرس و اضطراب ختم شود .
هنگام سخن گفتن از مشکلات روانیِ شایع در کودکان و نوجوانان، باید دقیق‌تر بود و تفاوت میان استرس و اضطراب را به خوبی درک کرد.
در روان‌شناسی، اضطراب مزمن مرحلهٔ پیشرفتهٔ استرس است و هنگامی به صورت یک مشکل بهداشت روانی در می‌آید که مثلاً برای فرد یا اطرافیانش رنج و ناراحتی به وجود آورد یا مانع رسیدن شخصی به اهدافش شود و همچنین مواقعی که انجام کارهای روزانه و عادّی مختل شوند. اگر (حلقه اول را دلشوره بنامیم) (حلقه دوم استرس) و (حلقه سوم اضطراب است).