(گفت و شنود با مجید امرایی مدرس دانشگاه و نمایش درمانگر)
یکی از سوالاتی که مدام پرسیده می شود این سوال اساسی است که نمایش درمانی اصولا برای چه کسانی سودمند و موثر است ؟ این سوال و سوالاتی از این دست را در گفت و گو با "مجید امرایی" مدرس دانشگاه و نمایش درمانگر که سال های زیادی است در این عرصه فعالیت علمی و عملی دارند مطرح کرده ایم که پاسخ های ایشان را برای شما منتشر می کنیم .سوال : نمایش درمانی برای چه کسانی سودمند است ?
پاسخ 1: به عنوان یک نمایش درمانگر خلاق، مجبور به مداخله درعملکردهای مراجعین خود هستیم مراجعینی که آنها را درگروههای خاصی چون(کودکان، نوجوانان، سالمندان، عقب ماندگان ذهنی، شنوایی ویا بینایی، افراد دچاراختلال روانی، مجرمان نیازمند توانبخشی و غیره) و یا با رویکرد آموزشی برای مراجعان مختلفی که با استفاده از هنر به عنوان یک رویکرد آموزشی درمانی بهره می گیرند استفاده می شود .
سوال : هدف نمایش درمانی یا به قول شما درمانگران از این مداخله درمانی چیست ؟
پاسخ2 : شما مراجعان را به ابراز احساسات شان، ترس ها و نگرانی ها، درگیری ها و یا مرور خاطراتشان به قصد تقویت حواس ترغیب می کنید تا در نهایت مسئله آنها رفع و سلامت جسمی یا روانی خود را باز یابند و به شکلی مناسب با جامعه ارتباط بر قرار کنند .
سوال :این مداخلات در کدام حوزه ها است ؟
پاسخ3 : مداخله در عملکردهای مراجعان در حوزه هایی چون "مشکلات وابستگی"، "اختلالات ارتباطی"، "مشکلات رفتاری در کودکان و نوجوانان"، "پیشگیری از بزهکاری در میان جوانان و بزرگسالان"، "افرادی که دچار پس ماندگی اجتماعی شده اند "، " پیشگیری از خودکشی"، " مشکلات تنهایی در افراد مسن معلول ذهنی "، "در توانبخشی برای یکپارچه سازی اجتماعی افراد "، " بازگشت مجدد اجتماعی مجرمان" ، "مداخلات برای افراد مبتلا به شوک پس از ضربه زمانی که یک رویداد غم انگیز (مرگ، تصادف، بیماری)" و غیره.
سوال: این مداخلات در مانی در چه رشته هایی است ؟
پاسخ4 : مداخلات درمانی هنرهای خلاق یا همان هنر درمانی عموما در چهار زمینه اصلی یا رشته دسته بندی می شود:
- موسیقی درمانی .
- نمایش درمانی .
- رقص درمانی .
- هنر درمانی به مدد هنرهای تجسمی .
سوال : فعالیت های درمانی به کمک هنرها در چه جاهایی امکان پذیر است ؟
پاسخ5 : درمان به کمک هنرها در محل های مختلفی امکان پذیر است از جمله :
- محیط مدرسه : ابتدایی، متوسطه، مدارس ویژه برای معلولان، و غیره
- محیط زیست سالم : بیمارستان ها، خانه های سالمندان، مراکز توانبخشی، و غیره
- مراکز تادیبی جامعه، زندان ها، و غیره
- آژانس های مداخله با مجرم، معلول ذهنی، قربانی خشونت، سالمندان، پیشگیری از خودکشی، و غیره
سوال : برای یک هنر درمانگر چه مهارت های نیازاست یعنی یک هنر درمانگر باید چه مهارت هایی داشته باشد ؟
پاسخ6 :یک هنر درمانگر خلاق باید عوامل و مهارت های خود را به قرار زیر تقویت کند .
- لذت بردن از کار با مردم به دلیل این که او در تماس مکرر با مردم است .
- خوب شنیدن مسائل مراجعان زیرا برای برقراری ارتباط نیازمند خوب گوش دادن است که به شما اجازه ایجاد یک ارتباط مناسب با اشخاص را می دهد .
- تخیل، خلاقیت و خود انگیختگی به توسعه روش های نوآورانه و موثر جدید .
- مهارت های تحلیلی و قضاوت خوب برای درک مشکلات مواجه توسط این شخص .
- حس مشاهده و هوشیاری دلیل این که شما نه تنها باید از نقاط قوت بلکه نقاط ضعف آن شخص بهتر می دانم که کمک به یکپارچه سازی و به طور موثر در طول فعالیت های درمانی پیگیری .
- احساس مسئولیت در قبال شما مسئول آن شخص (به خصوص با کودکان) خواهد بود .
- ابتکار و استقلال به موفقیت شخصی .
- سازگاری انواع محیط ها و انواع مشتریان .
- مهارت های سازمانی برای برنامه ریزی، سازماندهی و تسهیل فعالیت های مختلف درمانی .
- قابلیت کار در یک تیم دلیل این که شما برای کار با چند تن از همکاران محیط زیست انتخاب (روانشناسان، مددکاران اجتماعی، روانی مربیان، جرم شناسان، معلمان، درمانگران شغلی، پرستاران در مراقبت تسکینی، پزشکان مراقبت تسکینی، پزشکان برای افراد مسن مراقبت از خود، روانپزشکان، متخصصان شنوایی سنجی، گفتار درمان، معلمان ویژه، مددکاران اجتماعی، مربیان مهد کودک، و غیره)
سوال : مشاغل مربوط حوزه هنر درمانی کدامند ؟
پاسخ7 : در حوزه هنر درمانی مشاغل مختلفی تعریف شده است که مهمترین آنها به شرح زیر است .
- هنر درمانی از طریق رقص .
- هنر درمانی از طریق موسیقی .
- هنر درمانی از طریق نمایش.
- هنر درمانی از طریق هنرهای تجسمی .
سوال : در چه مراکز می توان از هنردرمانی بهره برد ؟
پاسخ8 : حوزه هنر درمانی حوزه ای متنوع و گسترده است اما اصولا این شیوه درمانی در مراکزی به شرح زیر مورد استفاده تخصصی قرار می گیرد .
- مراکز اجتماعی .
- مراکز توانبخشی .
- مراکز پذیرش برای افراد مسن .
- مراکز پیشگیری (به عنوان مثال، مراکز پیشگیری از خودکشی) .
- مراکز درمان درد .
- مراکز مراقبت های بهداشت روانی .
- مراکز جوانان .
-پرستاری در منزل .
- مراکز فرهنگی .
- مدرسه شوراها .
- بیمارستان .
- مراکز روزانه .
- سازمان های اجتماعی .
- ندامتگاه .
- منابع مسکونی .و....