دسته: اخبار تخصصی
۲۸ مهر ۱۳۹۹
مروری بر نقش «نمایش درمانی» به بهانه هفته «دراماتراپی» برای روزگاری که کرونا ما را احاطه کرده است داود کیانیان (نویسنده و پژوهشگر تئاتر) «دراماتراپی» یا همان «نمایش درمانی» در کشور ما آن چنان شناخته شده نیست و روی آن به صورتی که باید و شاید کار نشده و این در حالی است که این وجه درمانی هنر نمایش در تمام دنیا بسیار مورد توجه است و بسیار جدی به آن پرداخته می شود. این تاسف وقتی خود را بیشتر نشان می دهد که می بینیم در کشور نیروها و استعدادهای بسیار خوبی چه در حوزه پژوهش و چه در حوزه نویسندگی و کارگردانی و... داریم که می توانند در صورت داشتن بسترهای مناسب برای فعالیت، قدم های خوبی در این راه بردارند اما متاسفانه همان طور که گفته شد، تعداد این فعالیت ها و قدم ها بسیار کم و کوتاه است. ما پژوهشگر در حوزه تئاتر کم نداریم اما نهادهای ذیربط آن چنان از این موضوع و نیروهای بالقوه ای که وجود دارند، برای بسط و پرورش نمایش درمانی حمایت نکرده یا برایشان جدی نبوده است و طبیعتا ما در این حوزه از کشورهای صاحب فکر و ایده و عمل، عقب هستیم. این نکته را در نظر بگیریم که در روزگاری که کرونا، علاوه بر آسیب رساندن به جسم انسان ها، روح آنها را نیز به دلیل قرنطینه ها و دوری از اجتماعات و مکان های فرهنگی و... مورد تاراج قرار داده، اهمیت توجه به نمایش درمانی خود را بیش از پیش نشان می دهد و اتفاقا در این دوران است که ما باید به فکر پژوهش باشیم و مدیران فرهنگی به پژوهشگران، پیشنهاد نگارش مقاله و مطلب بدهند و آنها را ترغیب و تشویق کنند که از نقش تئاتر در این روزگار بنویسند. شاید بسیاری بپرسند که امروزه که اکثر نمایش ها و سالن ها و مراکز فرهنگی تعطیل هستند چطور می شود به چنین چیزی فکر کرد. پاسخ آن چنان سخت نیست و ما امروز ابزارهای مختلفی برای این کار داریم. دقت کنیم که کرونا اگر چه بسیاری چیزها را از مردمان امروزی گرفته اما آنها را خلاق کرده و آورده هایی برای بشر امروزی داشته است. یکی از این موارد نمایش های دیجیتال و استفاده از فضاهای ارتباط جمعی به صورت آنلاین است که می تواند به مدد بیاید و نویسندگان و پژوهشگران و کارگردان های تئاتر از این طریق، با مخاطب ارتباط برقرار کرده و برای آنها خوراک مناسبی فراهم کنند. با این حال، همان طور که در سطور بالا به آن اشاره شد انجام چنین کارهایی نیاز به حمیت و خواستی جدی دارد. کانون پرورش فکری و تالار هنر و چند جای دیگر به صورت جسته گریخته تئاترهایی را به صورت دیجیتالی و آنلاین منتشر کردند که می توانست با رفع کمبودها و چالش های پیرامونی اش، ادامه پیدا کند. علی الخصوص که این جا بحث را به سمت مقوله کودکان و نوجوان ها سوق می دهم که شاید در این روزگار بیشتر از هر گروه سنی دیگری نیازمند توجه هستند و اتفاقا این نمایش است که می تواند نقش بسیار بسزایی در تلطیف و درمانگری آنها ایفا کند. این کاری است که باید انجام شود. درمان از طریق هنر مقوله ای است که اگر درست عملیاتی و اجرایی شود یقینا می تواند در روزگاری که کرونا مردم را احاطه کرده بسیار ثمربخش باشد اما برای اتفاق افتادن هر کاری برنامه و بودجه ای لازم است و پیش از آن نیز باید بسترهای لازم ایجاد شود و نهادهای مرتبط با فرهنگ و هنر و تئاتر با پژوهشگر ارتباطی نزدیک داشته باشند و بعد از انجام مرحله تحقیق و نگارش مقاله های پژوهشی، دستاوردهای پژوهشگران وارد فاز عملیاتی شود و تا چنین اتفاقی نیفتد نمی توانیم بگوییم در این حوزه کاری انجام داده ایم. پس اگر نیاز به درمان از طریق هنر را ضروری می دانیم باید برویم به سمت پژوهشگری و حمایت از آنها تا راه را درست طی کنیم و بسترهای لازم آن را فراهم کنیم. به عنوان مثال همین همایش «آموزش از طریق هنر» که در مدارس برنامه ریزی و اجرایی شده به خاطر نیازسنجی ای است که در مدارس صورت گرفته است و خود این همایش، مجموعه ای از پژوهش ها و پژوهشگران را دور هم جمع می کند و از دل آنها چندین و چند نقشه راه استخراج می شود که بدون شک راهگشا خواهد بود و افق هایی روشن را ترسیم خواهد کرد؛ در بحث «نمایش درمانی» هم باید از همین روش استفاده کنیم تا بتوانیم نه فقط در شعار، بلکه در عمل به ذات درمانگری هنر برسیم و از این امکان متعالی برای چنین روزهای سختی استفاده کنیم.