اخبار

۱۸ بهمن ۱۳۹۱

شاید دیگر سخن گفتن از مسائل و معضلات حوزه تئاتر کشور اینقدر تکرار شده و نتیجه ای حاصل نشده که دل و دماغی برای شنیده این موضوعات وجود نداشته باشد و طرح این مسائل تکراری دیگر خسته کننده بنماید اما به نظر می رسد هر بار که از منظری متفاوت و جدید صاحب نظران تئاتر به موضوع سوء مدیریت ها در عرصه تئاتر و در سطحی بالاتر در حوزه مدیریت هنری می نگرند بخش های ناپیداریی از مسائل پدیدار می گردد که اگر تحولی را در پی نداشته باشد بطور قطع در آینده تاریخ هنر و تئاتر این مرز و بوم ثبت و ضبط خواهد شد آنچه در پی می خوانید دیدگاه برخی از کارشناسان و صاحب نظران تئاتر ایران در خصوص وضعیت موجود تئاتر ایران است آن هم در دوره مدیریت هنر شخصی که هیچ سابقه مدیریتی در هیچ مقطعی در پرونده فعالیت وی دیده نمی شود است .

کسی در خانه یک هنرمند را نمی‌زند تا از روزگار وی جویا شود : حمیدرضا نعیمی کارگردان تئاتر در گفت‌ و گو با خبرنگار تئاتر فارس اظهار داشته : واقعا وضعیت خیلی روشنی در مقابل پای آدم‌هایی مثل ما نیست ، زیرا بعد از گذشت 20 ماه از اجرای « فاوست »، توانستم نمایش «درخشش در ساعت مقرر» را اجرا کنم و الان نمی‌دانم که برای کار بعدی چند ماه و سال دیگر باید صبر کنم . در تلاشم تا قبل از پایان بهمن ماه با مسئولین برای اجرای نمایش جدیدم صحبت کنم تا از همین تصمیم برای اجرایم بگیرند. زیرا در این مملکت کسی در خانه یک هنرمند را نمی‌زند تا از روزگار وی جویا شود.

چرا هیچ هماهنگی در بخش‌های مختلف تئاتر حاکم نیست : وی ادامه می افزاید : سال قبل یکی از اتفاق عجیبی که افتاد، «نمایش شرق دور شرق نزدیک» را برای اجرای عموم نوشتم و به مرکز هنرهای نمایشی ارائه دادم و به دلیل مسائل نظارتی رد شد و بعد از چند ماه این نمایشنامه را به جشنواره تئاتر فجر دادم و برای حضور در بخش ایران بدون هیچ‌گونه سانسوری قبول شد سپس در بخش مسابقه نمایشنامه‌نویسی و تولید متن یکی از 5 نمایشنامه برگزیده شد که به چاپ هم رسید. چرا هیچ هماهنگی در بخش‌های مختلف تئاتر حاکم نیست. حتی «درخشش در ساعت مقرر» ابتدا با یک نوع بدبینی همراه بود اما در نهایت در اجرا با استقبال مسئولان، مخاطبان، دانشجویان و ... مواجه شد ولی برای گرفتن مجوز اجرایش سختی‌ها بسیاری را متحمل شدم.

کارگردان نمایش «فاوست» در خصوص اجرای اثر جدید گروه تئاتر شایا گفت: در حال حاضر نمایشنامه‌ای با عنوان «همه چیز برای یک اسب» که اقتباس از ریچارد سوم است که مایلم آن در سالن اصلی تئاتر شهر برای سال آینده اجرا کنم. فکر می‌کنم یکی از بزرگترین کارهای گروه تئاتر شایا است.

نعیمی درباره انتخاب اسماعیل عالی‌زاد به عنوان دبیر جشنواره تئاتر فجر، بیان داشت: تجربه نشان داده یک تئاتری، نمی‌تواند صد در صد مدیر خوبی برای تئاتر باشد اما شناخت از تئاتر و جریانات آن شرط لازم برای مدیریت است. عالی‌‌زاد را خیلی نمی‌شناسم اما شنیده‌هایی که طی یک سال گذشته داشتم. ایشان جزء کسانی بودند که در مورد چندین نمایش که به مشکل اساسی برای اجرا برخورده بودند، نقش بسزایی برای اجرا رفتن آنها داشته‌ است اما به هر حال نام کم آشنایی بین اهالی تئاتر دارد که این وظایف او را بیشتر می‌کند. به نظر من عالی‌زاد باید چند نشست رسانه‌ای داشته باشد و برنامه‌های خود را اعلام کند.

آثار خارجی چشنواره فجر امسال از سطح پایینی برخوردار بودند : وی در ادامه افزوده است : به هر حال ما روزگاران بسیار خوبی در جشنواره تئاتر فجر سپری کردیم. حالا هم این جشنواره باید به روزهای خوب خود بازگردد. مشکلات مالی ما رفع شود. ما روزگاری در این مملکت میزبان پایمان، پیتر اشتاین، کاستلوچی، چولی و .. بودیم و دیگر نمی‌پذیریم گروهی از لبنان که اولین تجربه اجرای خارج کشور را تجربه می‌‌کند به جشنواره فجر بیایند. کارهای خارجی امسال به هیچ وجه نظری را جلب نکرد و از سطح پائین برخوردار بودند.

کارگردان نمایش «درخشش در ساعت مقرر» با بیان اینکه آدم‌ها به جشنواره تئاتر فجر اعتبار می‌بخشند، گفت: برخلاف مسئولین که اعلام می‌کنند جشنواره به آدم‌ها اعتبار می‌بخشد باید گفت که آدم‌ها به جشنواره اعتبار می‌بخشند. وقتی زمان اختتامیه جشنواره به دلیل حضور رئیس جمهور تغییر می‌دهیم، این از اعتبار جشنواره می‌کاهد.

نعیمی درباره حضور رئیس جمهور در مراسم اختتامیه جشنواره تئاتر فجر گفت: حضور رئیس‌جمهور عالی بود اما خیلی دیر اتفاق افتاد. چرا چهار سال دوم مدیریت خود به سراغ تئاتر آمدند. ایشان به وزیر ارشاد و زیر مجموعه گفتند که شنیدیم به متون نمایشی زیاد گیر می‌دهید، پس آقای رئیس‌جمهور می‌داند که تئاتری‌ها در چه شرایط سختی به سر می‌برند ولی خیلی دیر متوجه شدند. زیرا 6 ماه به دوره‌ ریاست جمهوریش بیشتر باقی نمانده است.

وی تصریح کرد: مسئولان ما جایی صحبت‌هایشان را خرج می‌کنند که دیگر فایده‌ای ندارد. این خیلی مهم که رئیس جمهور یک مملکت اعتراف کند که تئاتر زیر چه فشاری فعالیت می‌کند. هنرمندان تئاتر در چه وضعیتی هستند. رئیس جمهور می‌گوید مسئله‌ مالی زیاد مهم نیست، سانسور را برداریم. نه خیر مسئله مالی هم مهم است.

نعیمی ضمن اشاره به شرایط مالی هنرمندان تئاتر خاطرنشان کرد: گروه‌های تئاتری که فروردین اجرا رفتند، هنوز دستمزد خود را بدست نیاورده اند . از رئیس‌جمهور و تمام زیرمجموعه‌شان سؤال می‌کنم کدام یکی از آنها طی این چند سال یک ماه حقوق دریافت نکردند. تازه با منت گفته می‌شود تا اسفند ماه تسویه حساب می‌کنیم. بعد انتظار دارند که وضعیت تئاتر عالی باشد. باید بپذیریم هنرمندان یک جاهایی از پا درمی‌آیند. اگر تا به حال هم طاقت آوردند واقعا ایثار می‌کنند و الا در این مملکت کسی هنر نمی‌خواهد کار مرد و زن، پیر و جوان خرید سکه و دلار شده است.

انتخاب دبیر جشنواره تئاتر فجر یک انتخاب سیاسی است : اما نیما دهقان کارگردان تئاتر درباره انتخاب دبیر جشنواره تئارت فجر می گوید : من هیچ شناختی از ایشان ندارم.

وی در پاسخ به این سوال که برای انتخاب دبیر جشنواره تئاتر فجر چه معیارهایی باید ملاک قرار داده شود، گفت: حتما دوستان به این جمع‌بندی رسیدند که اسماعیل عالی‌زاد شناختی از تئاتر و هنرمندان ما دارد یا ندارد. به نظرم این یک انتخاب سیاسی است، نمی‌دانم شاید به پایان دوره دولت دهم نزدیک می‌شویم و خیلی از نظر مسئولین اهمیت ندارد که دبیر دوره بعدی چه کسی باشد.

کارگردان نمایش «خاموشی دریا» با اشاره به اینکه دبیر جشنواره تئاتر فجر باید دارای محبوبیت بین اهالی تئاتر باشد، تصریح کرد: با توجه به بحران‌های مالی که جشنواره تئاتر فجر به خصوص در حوزه بین‌الملل داشت، واقعا اگر فرد دیگری به جز کشن‌فلاح، دبیر جشنواره فجر بود، جشنواره تئاتر فجر با مخ به زمین می‌خورد. با این اوصاف نقطه ضعف‌های کشن‌فلاح را باید به عنوان نقطه قوت در نظر بگیریم.

دهقان ادامه داد: به این دلیل که کشن‌فلاح در بدترین شرایط، جشنواره را مدیریت کرد. با این حال جشنواره سی‌و‌یکم فجر حاشیه‌های کمی داشت که این بیانگر آن است که کشن‌فلاح از پس آن برآمده است. البته بخشی از آن هم به محبوبیت او بر می‌گردد که برخی هنرمندان به احترام او از توقعات خود صرف نظر ‌کردند.

وی خاطرنشان کرد: اگر سعید کشن فلاح دبیر جشنواره تئاتر فجر نبود قطعا در جشنواره شرکت نمی‌کردم زیرا برایم دبیر جشنواره مهم است.

چطور مرکز هنرهای نمایشی وظیفه نظارت بر تئاتر ایرانشهر را دارد اما حمایت نه! : کارگردان "یرما" با اشاره به آغاز تمرینات این نمایش از ابتدای هفته جاری از هزینه بالای دکور و لباس خبر داد و گفت: چگونه مرکز هنرهای نمایشی کار نظارت و ارزشیابی بر آثار تماشاخانه ایرانشهر را انجام می‌دهد اما حمایت مالی نمی‌کند!

علی رفیعی هنرمند و کارگردان با سابقه و برجسته تئاتر ایران که نمایش "یرما" را برای اجرا در بهار سال 92 در تماشاخانه ایرانشهر آماده می‌کند درباره وضعیت تمرینات نمایش به خبرنگار مهر گفت: تمرینات نمایش را از ابتدای هفته جاری در تماشاخانه ایرانشهر آغاز کردیم و تمرینات به خوبی انجام می‌شوند.

وی درباره قرارداد و وضعیت حمایت از تولید و اجرای نمایش "یرما" یادآور شد: ما با تماشاخانه ایرانشهر قرارداد اجرای نمایش را امضا کردیم و طبق قانون این تماشاخانه هزینه‌ها از طریق فروش گیشه تأمین می‌شود. من از آقای سرسنگی ممنونم که فرصت اجرای نمایش "یرما" را فراهم کرد و توقع بیشتری از وی ندارم زیرا متولی تئاتر مرکز هنرهای نمایشی است که باید از تولید و اجرای نمایش‌ها حمایت مالی انجام دهد.

این هنرمند با سابقه تئاتر تصریح کرد: مرکز هنرهای نمایشی با اینکه متولی تئاتر است اما از نمایش‌هایی که زیر چتر خودش تولید نشوند، حمایت نمی‌کند و این تضاد بدی است. وقتی مرکز متولی تئاتر است چه فرقی می‌کند تئاتری در تئاتر شهر اجرا شود یا در تماشاخانه ایرانشهر زیرا به عنوان متولی باید از تئاتر حمایت کند. نمی‌دانم این تضاد و تناقض چه زمانی برطرف خواهد شد.

رفیعی با اشاره به هزینه‌های بالای مورد نیاز برای تهیه دکور و لباس نمایش "یرما" گفت: برای من مهمتر از هر چیزی به صحنه رفتن نتیجه زحمات و تلاش نسل جوان مستعدی است که طی ماه‌های گذشته با چنگ و دندان آن‌ها را نگه داشتم. اما در حال حاضر به شدت در محدودیت و سختی بسیاری برای ساخت دکور و تهیه لباس "یرما" به سر می‌برم. این در حالی است که وقت زیادی تا اجرای نمایش باقی نمانده و ما باید از حالا دکور و لباس را تهیه کنیم.

کارگردان نمایش‌های شاخصی همچون "عروسی خون" و "شکار روباه" در پایان تأکید کرد: برای تهیه دکور و لباس نمایش باید یک سوم هزینه یک نمایش در ابتدای کار در اختیار گروه قرار گیرد و این وظیفه متولی تئاتر است که چنین حمایتی را انجام دهد. من مرکز هنرهای نمایشی را موظف به حمایت می‌دانم. چگونه مرکز هنرهای نمایشی کار نظارت و ارزشیابی بر آثار تماشاخانه ایرانشهر را به عنوان متولی تئاتر انجام می‌دهد اما از آثار حمایت مالی نمی‌کند. این تضاد و تناقض خوب نیست.

نمایش "یرما" به کارگردانی علی رفیعی حاصل کار این کارگردان مطرح تئاتر با جوانان علاقه‌مند و مستعد بازیگری است که طی برگزاری کارگاهی یکساله با این جوانان تولید شده است. پیش از این قرار بود که این نمایش در تالار وحدت به صحنه رود که به دلایلی این امر میسر نشد. قرار است نمایش "یرما" بهار سال 92 در سالن سمندریان تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه رود.